Adam Jank – filozofia, psychologia, sztuczna inteligencja
-
Idealizm transcendentalny Husserla i Kanta
Celem tego eseju jest omówienie dwóch nowożytnych projektów filozofii transcendentalnej. W pierwszej części tekstu przybliżę podstawowe rozstrzygnięcia myśli Edmunda Husserla. Następnie zarysuję krytyczną filozofię transcendentalną Immanuela Kanta, akcentując to, co odróżnia ją od późniejszego przedsięwzięcia Husserla. W trzeciej części tekstu przedstawię krótkie zestawienie podobieństw i różnic tych dwóch propozycji filozoficznych.
-
Problem „Ja”
Celem tego artykułu jest przyjrzenie się problematyce „Ja”[1]. Prowadzą mnie publikacje Dana Zahaviego, przede wszystkim Subjectivity and Selfhood oraz Fenomenologiczny umysł, praca napisana przy współpracy z Shaunem Gallagherem. Informacje o pewnych koncepcjach, nawiązujących do myśli buddyjskiej oraz eksperymenty na mózgach, związane z wątkiem problemu podzielnego umysłu, referuję za książką Przebudzenie. Duchowość bez religii Sama Harrisa.
-
Strukturalizm – krótkie wprowadzenie
W tym eseju chciałbym krótko przedstawić i omówić strukturalizm. Piszę o wczesnym programie badań strukturalnych jako proponowanej metodologii dla nauk humanistycznych. Jeśli można rozumieć filozofię jako namysł meta-przedmiotowy nad różnymi dziedzinami, w tym nauką, to namysł nad metodologią humanistyki należy do obszaru filozofii. Claude Lévi-Strauss, czyli autor, którego poglądom przyjrzę się bliżej, przeszedł zresztą ścieżkę formalnego wykształcenia filozoficznego, choć zasłynął jako antropolog i znawca mitów. Jego podejście strukturalne miało jednak dalsze echa filozoficzne, wpłynęło na myślicieli (post)strukturalnych, takich jak Michel Foucault, Gilles Deleuze czy Jacques Derrida. Zdecydowałem się akurat na ten temat, bo interesuję się tym nurtem filozoficznym i samą metodą badań strukturalnych.
-
Uwagi o końcu filozofii
Rozstrzygnięcie lub pogłębiona problematyzacja tezy o końcu filozofii wymaga dobrego określenia tego, czym jest sama filozofia (i czynność filozofowania). Sądzę, że dopiero po dobrym zrozumieniu tego, czym jest filozofia, czym charakteryzuje się jako pojęcie teoretyczne i ludzka aktywność, pokazania, jakie historyczne rozstrzygnięcia na jej temat były formułowane, można sensownie odpowiedzieć na pytanie, czy faktycznie tego typu dziedzina aktywności może się skończyć, tj. czy może nastąpić koniec filozofii.
-
Logikomiks: W poszukiwaniu prawdy – recenzja
Sięgając po Logikomiks miałem raczej mieszane uczucia. Powiem wprost: historia logiki nie wyglądała jak dobry materiał na powieść graficzną. Nie zaliczałem także Bertranda Russella – głównego bohatera tej komiksowej opowieści – do grona postaci, których losy chciałbym śledzić w formie graficznej. Było to jednak zwykłe uprzedzenie. Logikomiks: W poszukiwaniu prawdy to wyśmienita lektura – jeden z najlepszych i najbardziej przystępnych tekstów wprowadzających do tematyki filozofii analitycznej.
-
Destiny, behawioryzm i nowe projektowanie gier
Dzisiaj przyjrzymy się projektowaniu gier wideo – jako przykład posłuży nam Destiny – oraz implementacji pomysłów z psychologii behawioralnej. Jak się okazuje, te dwa zjawiska są mocno powiązane. Dlaczego mój wybór padł akurat na ten tytuł? Jeśli potraktujemy Destiny jako zapowiedź „gier przyszłości”, to zobaczymy kierunek, w którym zmierza ta branża, a wraz z nią – nasza kultura. Dodam może jeszcze na wstępie, że tekst nawiązuje językowo do artykułów, jakie pisałem parę lat temu, o grach wideo. Tematyka najwyraźniej wyzwoliła we mnie stare nawyki stylistyczne.
-
Ułamki filozofii, Leszek Kołakowski – recenzja
Parę lat temu w moje ręce wpadły Ułamki filozofii napisane przez Leszka Kołakowskiego. Liczba 2009 figuruje jako rok wydania książeczki, więc miałem do czynienia z jednym z ostatnich tekstów, jakie wyszły spod pióra tego świetnego polskiego filozofa. Jak wrażenia? Niestety, raczej przeciętne. Przejdźmy może razem przez proces oceny i recenzji.
-
Roman Ingarden i fenomenologia – wprowadzenie
Mamy rok 2020, początek listopada, rozpoczynamy kolejną przygodę z filozofią polską. Wydarzenia polityczne i społeczne rozgrywają się w szybkim tempie, może rozmowa o fenomenologii będzie okazją do chwili wytchnienia od rozpalonych emocji politycznych. Zachęcam do podjęcia epoché, wstrzymania się od sądu, wzięcia w nawias przekonań i założeń. Przynajmniej na paręnaście minut.
-
Co cyberpunk mówi o późnym kapitalizmie?
Pomysł na ten tekst mam przynajmniej od paru miesięcy, a zbliżająca się szybkimi krokami premiera gry Cyberpunk 2077 sprawia, że wydaje mi się to dobry temat do poruszenia akurat teraz, w tym momencie w dziejach polskiej kultury. Może, jak to czasem mawiają ekonomiści, przypływ uniesie wszystkie łodzie, a ten tekst popłynie na fali popularności gry wideo. Dzisiaj zatem zajmiemy się estetyką podgatunku science ficition, jakim jest cyberpunk, postmodernizmem oraz teorią późnego kapitalizmu.
-
Peru i filozofia
Tytuł tekstu nawiązuje do sympatycznej serii książek, które parę lat temu trafiły na polski rynek wydawniczy. Dostaliśmy nawet do recenzji kopię Herosów i filozofii. Książki, która ocali ten świat. Widziałem też pozycje o Batmanie, Harrym Potterze oraz o popularnych serialach – Grze o tron i House of Cards. Wspominam o tym, bo pomysł na tekst o podróży do Peru w jakimś sensie nawiązuje do tych publikacji. Typowa pozycja z tej serii bierze na warsztat dane dzieło kultury, zapraszając do jego omówienia różnych myślicieli, filozofów, socjologów. Powstaje eklektyczny przegląd ujęć, dajmy na to, o Batmanie w świetle współczesnych dylematów etycznych, egzystencjalizmu czy taoizmu. My przyjrzymy się Peru w ujęciu kulturowym i historycznym, skupiając uwagę na czterech zagadnieniach: globalizacji, historycznych systemach politycznych, synkretycznej religijności oraz doświadczeniu alternatywnych stanów świadomości.
-
Schopenhauer radzi, czyli o sztuce prowadzenia sporów
Tym razem czas na artykuł o Arthurze Schopenhauerze, który odświeżam dokładnie 21 września 2020 roku, a więc w 160. rocznicę śmierci myśliciela.
-
Tenet, filozofia czasu i McTaggart
Obejrzałem Tenet Christophera Nolana i stwierdziłem, że to dobra okazja, by napisać coś o filozofii czasu. No to lecimy.
Pytanie?