Adam Jank – filozofia, psychologia, sztuczna inteligencja
-
Filozofia kultury Georga Simmla i dyskusja o panteizmie
Na start, jak to mawiają hakerzy i zwolennicy teorii o UFO, full disclosure. Przedrukowuję na blogu esej, który przygotowałem na zajęcia z filozofii kultury. Naszym zadaniem było napisanie czegoś o książce Georga Simmla – zdecydowałem się na wybór eseju O panteizmie. Wydaje mi się, że ideowo jesteśmy zbliżeni – Simmel przychyla się do panteizmu, ja także skłaniam się do tego rozwiązania – owego faktu celowo nie zaznaczyłem w oryginalnym tekście, ale dopowiadam go teraz. Miłej przygody.
-
Guy Standing i prekariat, czyli przemiany w sposobie organizacji pracy
Tym razem nasze rozważania zbliżą się do obszaru politologii i socjologii. Tytułową koncepcję prekariatu rekonstruuję na podstawie książki Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa Guya Standinga. Książki oryginalnie wydanej w 2011 roku, więc pytanie, czy ta „niebezpieczna klasa” jest jeszcze rzeczywiście nowa, staje się zasadne. W samym tekście przyjrzę się koncepcji prekariatu, prześledzę, jakie grupy tworzą tę klasę społeczną oraz zastanowię się nad tym, jakiego typu problemy polityczne – i ich możliwe rozwiązania – stwarza pojawienie się prekariatu.
-
Nietzsche kontra Scheler: dwie teorie empatii
Celem tego tekstu jest wykazanie, że stworzenie teorii empatii jest uzależnione od obranego stanowiska ontologicznego, czyli od odpowiedzi na pytanie, jakiego typu byty istnieją w uniwersum. Dla zobrazowania tezy zrekonstruuję stanowisko Friedricha Nietzschego („negację platonizmu”) oraz Maxa Schelera („restaurację platonizmu”), a następnie spróbuję zademonstrować trafność stanowiska Schelera.
-
Slavoj Žižek, pandemia i nowy komunizm
Dzisiaj przyjrzymy się paru zagadnieniom. Tytuł tekstu nawiązuje oczywiście do nowej książki Žižka – Pandemia! Covid-19 trzęsie światem – bo to właśnie ona będzie naszym punktem wyjścia. Cel tej intelektualnej wyprawy? Próba odpowiedzi na pytanie, czym jest – lub czym może być – nowy komunizm.
-
Mitozofia muzyki popularnej – Schelling, Podsiadło, Stachursky
W tym tekście chcę pokazać, jak do analizy kultury popularnej, a więc także muzyki rozrywkowej, można wykorzystać kategorie filozoficzne wypracowane przez Friedricha Wilhelma Josepha von Schellinga. W tym celu odtworzę podstawowe założenia jego późnej filozofii – filozofii mitologii oraz filozofii Objawienia – na podstawie wyśmienitego wprowadzenia napisanego przez Wawrzyńca Rymkiewicza.
-
Hegel – dialektyka pana i niewolnika
Publikuję pierwszy tekst po roku milczenia. Mam lekką tremę, a także nadzieję, że wam się spodoba. Oto mój komentarz do rozdziału Samoistność i niesamoistność samowiedzy; panowanie i niewola – fragmentu Fenomenologii ducha Georga Wilhelma Friedricha Hegla w przekładzie Adama Landmana.
-
Filozofia krytyczna Kanta – wprowadzenie
Zacznijmy od obrazka ze stocka, który reklamuje tekst. Parę lat temu spotkałem się z opinią, że filozofię krytyczną Kanta można streścić w pytaniu: „a co gdybym przez całe życie oglądał świat przez różowe okulary?”. Jest to w pewnym stopniu trafne przybliżenie, bo faktycznie chodzi tu o namysł nad tym, jak funkcjonuje ludzkie poznanie oraz o jego (jak się wydaje) nieuchronną subiektywność. Tym się zajmiemy.
-
Tales z Miletu – pierwszy filozof
Śledzenie losów historii filozofii nasuwa wiele pytań. Jedno z tych najbardziej podstawowych brzmi – kto był pierwszym filozofem? Kto wprawił w ruch to wielkie koło myśli europejskiej, które po dziś dzień kręci się, zajmując umysły naszego kontynentu? Sokrates? Ależ skąd! Była filozofia przed Ateńczykiem. Zaś za pierwszego jej przedstawiciela uchodzi Tales z Miletu – kupiec, matematyk, astronom, podróżnik i polityk.
-
Wieczny powrót: Jaspers, Heidegger, Deleuze, Brassier
Czas na dokończenie naszych rozważań o wiecznym powrocie wszystkich rzeczy. W pierwszej części tekstu szukałem źródeł tej koncepcji w archaicznej metafizyce, a także w filozofii Heraklita z Efezu oraz w fizyce starej szkoły stoickiej. Część druga została poświęcona myśli Friedricha Nietzschego. Teraz przyjrzymy się recepcji pism Nietzschego. Przybliżę cztery ważne, zróżnicowane odczytania, których autorami są kolejno Karl Jaspers, Martin Heidegger, Gilles Deleuze oraz Ray Brassier. Do dzieła!
-
Romantyzm. Epoka Trentowskiego i Mickiewicza
Dzisiaj przyjrzymy się bliżej polskiej filozofii romantycznej. Tekst zapowiada reprodukcja jednego z obrazów Caspara Davida Friedricha. To chyba jest wschód księżyca, lecz nie jestem pewny, czy dobrze go rozpoznaję. Reprodukcję znalazłem na jednej ze stron ze zbiorami tapet na pulpit, co chyba nieźle demonstruje, że romantyzm i jego estetyka nadal są obecne w naszej świadomości. I raczej zostaną tam na dłużej.
-
Wieczny powrót: Friedrich Nietzsche, filozof woli mocy
Wracam do rozważań nad rolą koncepcji wiecznego powrotu w filozofii Friedricha Nietzschego. W pierwszej części tekstu pisałem o „prehistorii” tej idei, wywodząc jej genealogię z archaicznych doktryn metafizycznych oraz z filozofii Heraklita z Efezu i przedstawicieli starej szkoły stoickiej. W części drugiej zrekonstruuję rozumienie wiecznego powrotu u samego Friedricha Nietzschego. Przy okazji powiem parę słów o śmierci Boga, ostatnim człowieku, przewartościowaniu wartości, o projekcie przyszłego nadczłowieka, a także o późnym systemie ontologii Nietzschego: filozofii woli mocy.
-
Od akceleracjonizmu do transhumanizmu chrześcijańskiego. Dziwne inspiracje na lato
Lato to dobry czas, aby intelektualnie zdryfować w dziwne rejony. Zresztą, słowo „dziwne” będzie jednym z motywów przewodnich tych poszukiwań. W ramach szybkiego – przyspieszonego! – przewodnika przedstawię pięć nowych prądów myślowych, które dopiero walczą o swoje miejsce na filozoficznej agorze. Przyjrzę się akceleracjonizmowi, Mrocznemu Oświeceniu, nowemu materializmowi, psychodelicznej fenomenologii i transhumanizmowi w wersji chrześcijańskiej. Odpalcie magiczne epoche, zaczynamy!
Pytanie?